Son 20 yıl boyunca, BDT üyesi ve bölge ülkelerinin bankacılık sistemi, bir dizi ekonomik şokları geçirdi. Geçirilen şokların sebepleri ise bankacılık sistemdeki mevcut yüskek dolarizasyon oranı, yabancı para cinsinden yüksek borç verme oranı ile zayıf bir şekilde risklerden kornma borçluların sayısıdır. Fitch raporuna göre 2014-2015 yıllarında, bölge ülkelerindeki para birimleri değer kaybettiğinde, Ukrayna, Kazakistan ile Azerbacan’ın bankacıllık sisteminde kredi kayıpları oldukça artmıştır. Bölgedeki ülkelerde yabancı para biriminde kredi verme oranı yüksek olduğundan dolayı riskler hala yüksektir. Özellikle ise Azerbaycan’da %49, Ukrayna’da %48; Beyaz Rusya’da %49; Özbekistan’da %55; Gürcistan’da %56; Ermenistan’da %58.
İkinci sorunun nedeni ise zayıf denetim sisteminin mevcut olmasıdır. Bazı ülkelerde iflas edilmiş yada iflas etmek üzere bulunan bankaların “kurtarılması” için devlet tarafından devlet kaynakları kullanılır. Örnek olarak Rusya ile Kazakistan’ı alalım. Bugüne kadar ilgili amaçla Rusya’da yaklaşık 80 milyar dolar harcanmıştır.
„Kazakistan’da BTA, Ukrayna’da Privatbank, Azerbaycan’da ise “Azerbaycan Uluslararası Bankası”için yöneticilerce verilen karara göre mevcut sorun, yabancı kreditörlerin vasıtasıyla ile çözülmelidir. Bu ise ciddi kayıbın sebebi oldu. Hesaplarımıza göre BTA’da yabancı kreditörler 13 milyar doları kaybetişoldular. Kazakstan’da, Azerbaycan’da ve Ukrayna’da bankaların reytingini, develetin ilgili süreçlere ortak katılımı etkilemektedir. Ukrayna’da ise devlet sahipliğinde bulunan bankaların desteklenmesi hala devam ediyor” diye raporda beliritilmektedir.
Risklerden biri ise perakende kredi verme oranının artışıdır. İlgili riskin azaltılması için Kredi Ajansı, ülkelere gelir ve borç hizmetleri konusunda limitlerin uygulanmasını tavsiye etmektedir.
Bölgenin bankacılık sistemindeki en zor risklerden biri yüksek dolarizasyondur.
Gürcü bankaları ile ilgili Fitch’in uzun vadeli kredi reytingi ile tahmini aşağıdaki gibidir:
Procredit Bankası : BB+; istikrarlı
Cartu Bank : B; istikrarlı
Basisibank: B+; istikrarlı
Halik Bankası : BB-; pozitif
Liberty Bankası: B+; istikrarlı
Bank of Georgia : BB-; istikrarlı
TBC: BB-; istikrarlı
Derecelendirme Kuruluşuna göre, ileride bankaların reytinginde değişikliğın yer alınması pek mümkün değildir. Ancak dolarizasyonun düşmesi reytingi olumlu olarak etkileyebilir.
Bankaların kredi reytingi mali istikrarlığı ile birlikte, ülkenin reyitinginin yanı sıra sahibi olan şirketilerin reytigleri ile ilgilidir.
Fitch kredi reytingi seviyeleri Latin harflerine uygun şekilde ayarlanmaktadır. En olumsuz değerlendirme notu D olup maksimum ise AAA. Reyting perspektifine gelince negatif, istikrarlı yada pozitif olabilir.
დატოვე კომენტარი
