ხატია გიორგობიანი – „გრანთ თორნთონის“ ბიზნესსაკონსულტაციო დეპარტამენტის უფროსი მენეჯერი
ციფრული ინოვაციების ეპოქაში, როდესაც მთელი მსოფლიო ცვლილებების პროცესშია, არც საქართველოა გამონაკლისი. ორგანიზაციები აქტიურად ნერგავენ ციფრულ ტექნოლოგიებს, რათა შეინარჩუნონ კონკურენტუნარიანობა, გააუმჯობესონ მომხმარებელთა გამოცდილება და გააძლიერონ ოპერაციული ეფექტიანობა – შესაბამისად, ქვეყნის ბიზნესლანდშაფტი სწრაფად იცვლება. მრავალი ლიდერი, განსაკუთრებით ისინი, ვისაც ტექნოლოგიური მიმართულებით გამოცდილება არ გააჩნიათ, ამ ცვლილებების ნავიგაციის პროცესში მნიშვნელოვანი გამოწვევის წინაშე დგანან.
ამ სტატიაში განხილულია, როგორ შეუძლიათ ლიდერებს წარმატებით მართონ ციფრული ტრანსფორმაციის ინიციატივები ტექნოლოგიების ცოდნის გარეშე (შემდგომში არატექნიკური ლიდერები) და რატომ არის მათი როლი განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი საქართველოს კონტექსტში.
შემდგი სტატისტიკა ასახავს არატექნიკური ლიდერების გადამწყვეტ როლს და გავლენას ციფრული ტრანსფორმაციის განხორციელებაში:
- ციფრული ტრანსფორმაციის წარმატების მთავარ ფაქტორებზე „გრანთ თორნთონის“ მიერ ჩატარებული კვლევის თანახმად, ბიზნესლიდერებმა სამუშაო ძალა ყველაზე მნიშვნელოვან ფაქტორად დაასახელეს – 32%, რომელიც მნიშვნელოვნად უსწრებს წინ ფინანსებსა (7%) და ტექნოლოგიებს (4%).
- კავკასიის რეგიონში, მათ შორის საქართველოში, კომპანიების მხოლოდ 38%-ს აქვს გაცხადებული მკაფიო ციფრული სტრატეგია, რაც ძლიერ ლიდერულ უნარებს საჭიროებს (მსოფლიო ბანკი, 2023).
- ციფრული ტრანსფორმაციის პროექტების 72% წარუმატებელია ცვლილებებთან წინააღმდეგობისა და კულტურული ბარიერების გამო – სფეროები, სადაც არატექნიკური ლიდერები განსაკუთრებულად წარმატებულნი არიან (Harvard Business Review, 2018).
საქართველოს ეკონომიკა ხასიათდება ტრადიციული ინდუსტრიებისა და ახალი სექტორების, როგორიცაა ფინტექი, ტურიზმი და ლოგისტიკა, დინამიკური კომბინაციით. ამ ინდუსტრიების ციფრული ტრანსფორმაციის პროცესში, არატექნიკური ლიდერები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ, რათა უზრუნველყონ, რომ ციფრული ცვლილებები ორგანიზაციულ მიზნებს შეესაბამებოდეს.
McKinsey-ის მონაცემებით, გლობალური აღმასრულებლების 84% მიიჩნევს, რომ ციფრული ტრანსფორმაცია კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ბიზნესის გადარჩენისთვის (McKinsey & Company, 2018). ეს განსაკუთრებით აქტუალურია საქართველოში, სადაც ბიზნესები სულ უფრო მეტად ასახელებენ პრიორიტეტად ციფრულ გადაწყვეტილებებს რეგიონულ და საერთაშორისო კონკურენციაში წარმატებისთვის.
არატექნიკური ლიდერები აერთიანებენ ბიზნესსტრატეგიასა და სწორად აფასებენ ტექნოლოგიური ტრანსფორმაციების საჭიროებას, რადგან აქვთ ღრმა ცოდნა ადგილობრივი ბაზრის დინამიკის, რეგულაციების მოთხოვნებისა და მომხმარებელთა საჭიროებების შესახებ. ეს მათ საშუალებას აძლევს, შექმნან სტრატეგიები, რომლებიც ერთდროულად ინოვაციური და პრაქტიკულია.
რატომ არის აქტუალური ციფრული ტრანსფორმაციების ზრდა საქართველოსთვის
ციფრული ტექნოლოგიების მიღება საქართველოში მნიშვნელოვნად დაჩქარდა, რასაც ხელს უწყობს ინტერნეტის მზარდი გავრცელება, მთავრობის მიერ ინიციირებული ციფრული პროექტები და ტექნოლოგიურად დახელოვნებული მომხმარებლების ზრდა. მაგალითად, მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის (2024) გამოკითხვამ აჩვენა, რომ გლობალური აღმასრულებლების 50% გეგმავს ციფრული ტრანსფორმაციის დაჩქარებას ეკონომიკური გამოწვევების საპასუხოდ. მსგავსად, ქართული ბიზნესები 2023 წელს ციფრული ინსტრუმენტების გამოყენების 30%-იან ზრდას აღნიშნავენ.
თუმცა გამოწვევები კვლავ არსებობს. PwC-ის კვლევამ აჩვენა, რომ გლობალურად ციფრული ტრანსფორმაციის პროექტების მხოლოდ 26% აღწევს სასურველ შედეგებს. საქართველოში არსებული ბარიერებია: შეზღუდული წვდომა ტექ. ტალანტზე, ცვლილებებისადმი წინააღმდეგობა და სტრატეგიული შესაბამისობის ნაკლებობა. არატექნიკური ლიდერები უნიკალურად არიან აღჭურვილნი ამ საკითხების გადასაჭრელად, ინოვაციების კულტურის ხელშეწყობით, იზოლირებული პროცესების გაერთიანებითა და ტექნოლოგიურ ინვესტიციების კონკრეტულ ბიზნესშედეგებთან შესაბამისობით.
არატექნიკურ ლიდერებს საქართველოში გადამწყვეტი როლი აქვთ ციფრული ტრანსფორმაციის წარმატების მართვაში. მაგალითად, ქართული ლოგისტიკის კომპანიები, რომლებიც იყენებენ ციფრულ ინსტრუმენტებს რესურსის მართვისა და მომხმარებელთა მონიტორინგისთვის, ოპერაციული ეფექტიანობის 25%-იან გაუმჯობესებას აღწევენ (Caucasus Business Review). ამ წარმატებებს ხშირად უზრუნველყოფენ ლიდერები, რომლებიც პრიორიტეტს ანიჭებენ მომხმარებლისთვის მარტივ გადაწყვეტილებებს და მათ ბიზნესსაჭიროებებთან შესაბამისობაში მოჰყავთ.
ცვლილებებთან წინააღმდეგობის დაძლევა და თანამშრომლობის გაღრმავება
ცვლილებებთან წინააღმდეგობა ციფრული ტრანსფორმაციის მნიშვნელოვანი ბარიერია გლობალურად, და საქართველო გამონაკლისი არ არის. KPMG-ის კვლევის მიხედვით, გლობალურად თანამშრომლების 40% ეწინააღმდეგება ახალ ტექნოლოგიებს, სამუშაოს დაკარგვის შიშისა თუ ინფორმაციის ნაკლებობის გამო. არატექნიკური ლიდერები ამ წინააღმდეგობას ამსუბუქებენ ციფრული ინსტრუმენტების უპირატესობების კომუნიკაციით და სწავლისა და ადაპტაციის კულტურის ხელშეწყობით.
თანამშრომლობა კიდევ ერთი კრიტიკული ელემენტია. საქართველოში ციფრული ტრანსფორმაცია ხშირად მოიცავს საერთაშორისო ტექნოლოგიური პროვაიდერებისა და ადგილობრივი ბიზნესების პარტნიორობას. არატექნიკური ლიდერები მოქმედებენ, როგორც მედიატორები, უზრუნველყონ, რომ გლობალური გადაწყვეტილებები მორგებული იყოს ადგილობრივ საჭიროებებზე. მაგალითად, ქართულმა კომპანიებმა, რომლებმაც წარმატებით დანერგეს საერთაშორისო CRM-სისტემები, გააუმჯობესეს მომხმარებელთა ჩართულობა კულტურული და ოპერაციული განსხვავებების აღმოფხვრის გზით.
საქართველოს ახალი შესაძლებლობების გამოყენება
მაშინ, როდესაც საქართველო პოზიციონირდება რეგიონულ ტექნოლოგიურ ჰაბად, არატექნიკურ ლიდერებს უნიკალური შესაძლებლობა აქვთ, გამოიყენონ ისეთი ტექნოლოგიები, როგორიცაა AI, ბლოკჩეინი და მონაცემთა ანალიტიკა. International Data Corporation-ის (IDC) ანგარიშის მიხედვით, გლობალური დანახარჯები ციფრული ტრანსფორმაციაზე 2026 წლისთვის 3.4 ტრილიონ დოლარს მიაღწევს, რაც მოიცავს მნიშვნელოვან ინვესტიციებს მონაცემებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებების მიღების ინსტრუმენტებში.
მაგალითად, ქართულმა საცალო ქსელმა, რომელიც იყენებდა AI-ზე დაფუძნებულ ინვენტარიზაციის მართვას, 15%-ით შეამცირა მარაგის დეფიციტი და გაზარდა მომხმარებელთა კმაყოფილება და მოგებიანობა. ასეთი მიღწევები აჩვენებს, როგორ შეუძლიათ არატექნიკურ ლიდერებს განსაზღვრონ მკაფიო მიზნები და გააძლიერონ მრავალფუნქციური თანამშრომლობა ტექნოლოგიური მიღწევების მაქსიმალური გამოყენებისთვის.
სამომავლო გზა ქართული ბიზნესებისთვის
ციფრული ტრანსფორმაციის პოტენციალის სრულად გამოყენებისთვის, ქართულმა ორგანიზაციებმა უნდა გააძლიერონ არატექნიკური ლიდერები საჭირო უნარებით, ცოდნით და რესურსებით. ეს მოიცავს:
- ლიდერობის ტრენინგში ინვესტირებას, რათა შეიქმნას კომპეტენციები ციფრული პროექტების მართვასა და სტრატეგიული მიზნების დასახვაში.
- ინოვაციების კულტურის ჩამოყალიბებას, რათა თანამშრომლებს ჰქონდეთ მაღალი მიმღებლობა ახალი ტექნოლოგიების მიმართ.
- ტექნიკურ და არატექნიკურ გუნდებს შორის მრავალფუნქციური თანამშრომლობის წახალისებას.
არატექნიკური ლიდერების გაძლიერება საქართველოში
ციფრული ტრანსფორმაცია მხოლოდ ტექნოლოგიას არ ეხება – ეს არის ლიდერობა, სტრატეგია და კულტურა. საქართველოში არატექნიკური ლიდერები ციფრული ტრანსფორმაციის წინა ხაზზე დგანან, ტექნიკურ გადაწყვეტილებებსა და სტრატეგიულ მიზნებს შორის ხიდის როლს ასრულებენ, რაც მდგრად ზრდას უზრუნველყოფს.
2024 წელს „გრანთ თორნთონის“ მიერ საქართველოს ბაზარზე ჩატარებულმა კვლევამ კიდევ ერთხელ წარმოაჩინა ციფრული ტრანსფორმაციის მნიშვნელობა და იმ აუცილებელი რესურსების საჭიროება, რომლებიც ამ პროცესის წარმატებისთვის არის საჭირო. კვლევის შედეგები ადასტურებს, რომ ციფრული ტრანსფორმაცია არა მხოლოდ კონკურენტუნარიანობის შენარჩუნების, არამედ მდგრადი განვითარების აუცილებელი კომპონენტია.
ამავდროულად, აღნიშნული კვლევა გამოყოფს „გრანთ თორნთონის“ საერთაშორისო ქსელის უნიკალურობას, რომელიც ზუსტად ჰპასუხობს ციფრული ტრანსფორმაციისთვის და საჭირო რესურსებისთვის არსებულ მოთხოვნებს. ჩვენი ქსელის გამოცდილება და კომპეტენცია საშუალებას გვაძლევს, უზრუნველვყოთ მაღალი ხარისხისა და ბაზრის მოთხოვნებზე მორგებული სერვისები.
„გრანთ თორნთონის“ მისიის ცენტრალური ნაწილია ლიდერების გაძლიერება პრაქტიკული უნარებით, რათა მათ მნიშვნელოვნად შეცვალონ არსებული პროცესები და მიაღწიონ კონკრეტულ შედეგებს. მზარდი მოთხოვნის საპასუხოდ, „გრანთ თორნთონი“ გთავაზობთ შემდეგ სერვისებს, რომლებიც ციფრული ტრანსფორმაციის წარმატებისთვის აუცილებელია:
ლიდერობის განვითარების პროგრამები:
- ლიდერობის ტრენინგი, რომელიც მიმართულია ციფრული პროექტების მართვისა და სტრატეგიული მიზნების დასახვის უნარების განვითარებაზე.
- ინდივიდუალური კონსულტაცია ლიდერებისთვის, რომლებიც ციფრული ინიციატივების ეფექტიანად მართვაში მხარდაჭერას საჭიროებენ.
ინოვაციების კულტურის ჩამოყალიბება:
- ორგანიზაციული კულტურის ტრანსფორმაცია, რომელიც ახალი ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების მიმართ ღიაობას უწყობს ხელს.
- ინოვაციების განვითარებაზე ორიენტირებული ვორკშოპები, რომლებიც ხელს უწყობს კრეატიულობასა და პრობლემების გადაწყვეტის უნარების გაღრმავებას.
- ცვლილებების მართვის სტრატეგიები, რომლებიც წინააღმდეგობის დაძლევასა და ახალი ტექნოლოგიებისადმი მიმღებლობის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს.
ციფრული ტექნოლოგიების დანერგვის კონსულტაცია:
- ტექნოლოგიური გზამკვლევების შექმნა, რომელიც კომპანიის ციფრული სტრატეგიის განვითარებას უწყობს ხელს.
- საპილოტე პროექტების განხორციელება, რათა ორგანიზაციებმა ახალი ტექნოლოგიების ეფექტიანობა პრაქტიკაში შეამოწმონ.
- ციფრული ტრანსფორმაციის წარმატების შეფასების ინსტრუმენტების და KPI-ების შემუშავება.
ცვლილებების მართვა და თანამშრომელთა ჩართულობა:
- შიდა კომუნიკაციის სტრატეგიების შექმნა, რათა თანამშრომლებმა უკეთ გაიგონ ციფრული ტრანსფორმაციის სარგებელი.
- თანამშრომლების გადამზადება ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებისთვის.
- უკუკავშირის მექანიზმების დანერგვა, რათა ცვლილებების პროცესში თანამშრომლების მოსაზრებები გათვალისწინებულ იქნას.
დღევანდელ სწრაფად ცვალებად ციფრულ გარემოში ტექნიკურ და არატექნიკურ ლიდერებს შორის თანამშრომლობა უნიკალურ შესაძლებლობას ქმნის ქართული ბიზნესების ტრაექტორიის გადასახედად, მათი კონკურენტუნარიანობისა და მდგრადობის გასაუმჯობესებლად. ჩვენი აქცენტი სტრატეგიულ ლიდერობასა და მონაცემებზე დაფუძნებულ გადაწყვეტილებებზე შესაძლებლობას აძლევს ლიდერებს, გამოიყენონ ციფრული ტექნოლოგიების გარდაქმნის პოტენციალი, რათა შექმნან მდგრადი და უნიკალური წარმატების საფუძველი.
წყაროები:
https://www.worldbank.org/en/country/georgia/overview
https://www.statista.com/topics/6778/digital-transformation/#topicOverview
https://hbr.org/2018/03/why-so-many-high-profile-digital-transformations-fail
https://pmcg-i.com/app/uploads/2023/10/USAID-Georgia-Digital-Ecosystem-Country-Assessment.pdf
https://journals.4science.ge/index.php/GS/article/view/3086
https://unu.edu/egov/project/digital-transformation-strategy-georgia-2021-2025
S
