ტოტო ვოლფმა Mercedes-ის F1-ის გუნდი ავტორბოლის დინასტიად აქცია. მათი ჩემპიონობის დღეები შეიძლება წარსულში იყოს, მაგრამ რბოლების მილიარდერი ბოსი დღეს უფრო წარმატებულია, ვიდრე ოდესმე ყოფილა.
ტოტო ვოლფი ათვალიერებს დიდ ოთახს Mercedes-AMG Petronas-ის სათავო ოფისში ბრეკლიში, ინგლისში, და მისი მზერა ვერცხლისფერი მანქანის უკანა ღერძზე ჩერდება. მარჯვენა ბორბალი გატეხილია. ამით შეწუხებული, სასწრაფოდ იძახებს შემკეთებლებს. მაგრამ Mercedes-ის F1-გუნდის მილიარდერი თანამფლობელი და გუნდის დირექტორი არ არის თავის ქარხანაში და მანქანა, რომელსაც ის აფასებს, არაა Formula 1-ის სრულმასშტაბიანი $8-მილიონიანი ნიმუში. პირიქით, ვოლფი უკმაყოფილოა მხოლოდ რამდენიმე ინჩის სიგრძის კლასიკური Mercedes-ის დეკორატიული მოდელით. „ეს უბრალოდ თვალში მეჩხირება, – განმარტავს ის. – ჩემთვის ეს რეალურად გამაღიზიანებელია, რადგან უბრალოდ არ შემიძლია, გულგრილად დავტოვო რაიმე ხარვეზი“.
სრულყოფილებისკენ აკვიატებული სწრაფვა შეიძლება ტვირთი იყოს ადამიანების უმეტესობისთვის, მაგრამ Formula 1-ის რბოლაში, სადაც წარმატება წამის მეათედზე ნაკლებ დროში შეიძლება განისაზღვროს, ის ვოლფის გუნდს პოდიუმზე მუდმივად ინარჩუნებს. გასული ათწლეულის განმავლობაში, 51 წლის ავსტრიელმა მოიპოვა კონსტრუქტორთა ჩემპიონის რვა და მძღოლის შვიდი ტიტული, და გასაოცარი 115 გრან-პრი – მისი უზადო მანქანებისა და Mercedes-ის ტიტულოვანი მძღოლის, ლუის ჰემილტონის წყალობით. ესაა უპრეცედენტო მაჩვენებელი სპორტში, რომელიც გვერდში უდგას სხვა ლეგენდარულ ფრენჩაიზებს, როგორიცაა New York Yankees-ი და Boston Celtics-ი.
თუმცა Mercedes-ი ვეღარ იგებს. გუნდმა შარშან გზა მესამე ადგილისკენ გაიკვლია და ჭადრაკული დროშა მხოლოდ ერთ გრან-პრიზე აიღო. 2023 წელს მწვერვალზე დაბრუნება ნაკლებად სავარაუდოა, რადგან Red Bull Racing-ი ამჟამად პირველ ადგილს ფლობს. 2021 წელს F1-ის წესების ფინანსურმა გადახედვამ, რომელიც ზღუდავს ხარჯებს – ხარჯების ზღვარს – ვოლფის პერფექციონისტური მიდგომა ჩაახშო, რაც შეცდომების გამოსწორების ნაკლებ შანსს აძლევს.
მიუხედავად იმისა, რომ ხარჯების ლიმიტი იქცა მის უდიდეს გამოწვევად ქსელში, მას ტრასიდან მოშორებით საოცრად დადებითი ეფექტი ჰქონდა. გასულ 2021 წელს, როდესაც Mercedes-მა მოიგო კონსტრუქტორთა ტიტული, გუნდმა ვოლფის ხელმძღვანელობით თავისი საუკეთესო შედეგები აჩვენა – $529 მილიონის შემოსავალი, ხოლო Ebidta – $128 მილიონი. მიუხედავად იმისა, რომ ორგანიზაციას 2022 წლის მონაცემები ჯერ არ გამოუქვეყნებია, Forbes-ის შეფასებით, ის ამ ნიშნულებს, შესაბამისად, დაახლოებით 10%-ით და 30%-ით გადააჭარბებს.
ასეთი ტურბოდატენის შემოსავალი პირდაპირ გადაიზარდა გუნდის ღირებულებაში. Forbes-მა Mercedes-ის გუნდი 2019 წელს $1 მილიარდად შეაფასა და მას შემდეგ ის მინიმუმ გაორმაგდა. ვოლფი ფლობს გუნდის 33%-ს, რომლის უმეტესი ნაწილი მან 2013 წელს შეიძინა დაახლოებით $50 მილიონად. ეს მისი $1 მილიარდი დოლარის ქონების ქვაკუთხედს წარმოადგენს. არსებითად, მან შექმნა Dallas Cowboys-ის მსგავსი ბრენდი, რომელიც რჩება მსოფლიოში ყველაზე ძვირფას, $8-მილიარდიან სპორტულ ფრენჩაიზად, 27-წლიანი Super Bowl-ის გვალვის მიუხედავად.
„გამარჯვების სანაცვლოდ მე უარს ვიტყოდი მოგების თითოეულ პენიზე, – ამბობს ის. – ასე რომ, თუ ასარჩევი მაქვს ფინანსურ წარმატებასა და სპორტულ წარმატებას შორის, კვირისა და წელიწადის ნებისმიერ დღეს სპორტულ წარმატებას ავირჩევ“.
ვოლფში ჩაქსოვილია გამარჯვების მონომანიაკური სურვილი. ვენაში დაბადებული ვოლფი ბავშვობიდან ოცნებობდა სარბოლო მანქანის მძღოლობაზე. მას ოცნების ასრულებამდე ცოტა დააკლდა – ნაწილობრივ იმიტომ, რომ ის ძალიან მაღალია – ექვსი ფუტი და ხუთი ინჩი – და მალე ბიზნესზე გადაერთო. 1998 წელს მან ვენაში დააარსა ტექნიკური ინკუბატორი Marchfifteen-ი, და დღეებს პოტენციურ ინვესტორებთან რეკვაში ატარებდა. ორი წლის შემდეგ, 28 წლის ასაკში, ვოლფმა მიიღო $30 მილიონზე მეტი მოგება, თითქმის მთლიანად ტექსტური შეტყობინებების ტექნიკის UCP-ისა და ვიდეოთამაშების გამომცემლის, JoWooD-ის გაყიდვიდან. ნაღდი ფულის გამო, მან დაანგრია თავისი კომპანია, დაუბრუნდა თავის პირველ სიყვარულს, ავტორბოლას, და დაიწყო დამწყები მძღოლების ხელმძღვანელობა. ამ გზამ ის ძრავების მწარმოებელ HWA AG-მდე მიიყვანა, რომელიც Mercedes-ის ქვედა დონის სარბოლო გუნდებს ამარაგებდა. 2006 წელს მან იყიდა HWA-ის 49% და მოგვიანებით დაეხმარა მის $175 მილიონის პირველადი საჯარო შეთავაზების გამოქვეყნებას, რამაც დამატებით $85 მილიონი ააგროვა.
რამდენიმე წლის შემდეგ ვოლფმა ინვესტიცია ჩადო უილიამსის F1-ის სარბოლო გუნდში და წვლილი შეიტანა 2012 წელს, ესპანეთის გრან-პრის განსაცვიფრებელ გამარჯვებაში. იმავე წელს Mercedes-ს უჭირდა, რის გამოც ვოლფი, მისი გამოცდილების გამო, შტუტგარტში მიიწვიეს. ვოლფმა უხეშად უთხრა მათ, რომ ისინი გუნდს ძალიან მცირე ბიუჯეტს უყოფდნენ, საპასუხოდ კი Mercedes-მა მას ხელმძღვანელობა შესთავაზა. „ის არაა აფერისტი, – ამბობს რენე ბერგერი, ვოლფის დიდი ხნის მეგობარი და Mercedes F1-ის საბჭოს წევრი. – ტოტო არასოდეს გეტყვის იმას, რაც, მისი აზრით, ნამდვილად არაა სიმართლე, და ამიტომაა ის ასე დამაჯერებელი“.
ვოლფი შეთავაზებას დათანხმდა, მაგრამ მხოლოდ იმ პირობით, რომ ის თანამფლობელი გახდებოდა. 2013 წელს მან დატოვა უილიამსი და აიღო Mercedes-ის 30% – Forbes-ის შეფასებით, $165-მილიონიანი წილი.
ამ ნაბიჯის გადადგმის დრომ კარგად იმუშავა Mercedes-ის სასარგებლოდ, F1-ში ჰიბრიდული ძრავის გამოყენების გაფართოებასთან დაკავშირებით მომხდარი წესების ცვლილების შესახებ, რომლის განვითარებაზეც გერმანელ ავტომწარმოებელს უკვე დახარჯული ჰქონდა $100 მილიონზე მეტი. ამას მალევე მოჰყვა ტიტულები და Mercedes-მა შეაგროვა როგორც კონსტრუქტორების, ასევე მძღოლების ჩემპიონის ტიტულები 2014 წელს, პირველი, დინასტიური რვა წლის განმავლობაში. „მოცემულ ეტაპზე ეს იყო შესანიშნავი ნაბიჯი Mercedes-ისგან, – ამბობს Scuderia Ferrari-ს გუნდის დირექტორი ფრედერიკ ვასერი, – და ძრავის მხრივ, ისინი ნამდვილი ლიდერები გახდნენ“.
ამ ტიპის სტრატეგიული ხარჯების გაწევა ახლა უფრო რთულია. 2023 წლის ღირებულების ლიმიტის მიხედვით, გუნდებს შეუძლიათ მხოლოდ დაახლოებით $150 მილიონის დახარჯვა აღჭურვილობის, ინჟინერიისა და პერსონალის ხარჯების დასაფარად. მძღოლის ხელფასები, როგორიცაა ჰამილტონის სავარაუდო $55 მილიონი, ამჟამად გამორიცხულია.
გასულ წლებში დიდი ბიუჯეტის მქონე გუნდები, როგორიცაა Mercedes-ი, Ferrari და Red Bull-ი, ყოველწლიურად ასობით მილიონს ხარჯავდნენ, რაც ამართლებდა გლობალური მარკეტინგის ხარჯებს. F1-ის ელიტასთან გაჯიბრების მცდელობებში დაბალი დონის გუნდები ფინანსურ ნგრევაში იჩეხებოდნენ. Liberty Media Corporation-ის, რომელმაც 2017 წელს Formula 1 $4.7 მილიარდის ნაღდი ფულითა და აქციით იყიდა, და რბოლის მმართველი ორგანოს – FIA-ს დიდი დამსახურებით, ხარჯების ზღვარმა გუნდებს შორის უფრო მეტი თანასწორობა შექმნა.
F1 ასევე იღებს უზარმაზარ სტიმულს – განსაკუთრებით ამერიკაში, სადაც სპორტი პოპულარობით ჩამორჩება – Netflix-ისგან. 2019 წლის დებიუტით, დოკუმენტური სერიალი Drive to Survive-ი, რომელიც ასახავს F1-ის თითოეულ სეზონს, პირველად შეეხო ახალგაზრდა, ციფრულ აუდიტორიას. მან ასევე შექმნა ახალი F1-ის ვარსკვლავები, მათ შორის ქარიზმატული ვოლფი თავისი მილიტარისტული მეტაფორებით, ცეცხლოვანი კონკურენტუნარიანობით და საუზმის უცნაურად სპეციფიკური შეკვეთით. („ლორი და კვერცხი. ცოტა ბეკონითა და ორი პამპერნიკელით, კარგად შემწვარი – ისე, რომ ტყდებოდეს“.)
და F1 წელს მხოლოდ და მხოლოდ გაიზრდება, როდესაც ნოემბერში დაამატებს აშშ-ის მესამე გრან-პრის ლას-ვეგასში. (მაიამი და ოსტინი, ტეხასში, უკვე მასპინძლობს ღონისძიებებს.) „სპორტი იზრდება, – ამბობს ვოლფი, – მაგრამ თქვენ არ უნდა მიიღოთ ეს როგორც ჩვეულებრივი რამ“.
ის ჩვეულებრივ მოვლენად არც Mercedes-ის იღბალს აღიქვამს და უზრუნველყოფს შემოსავლიან მომავალს მსოფლიო ჩემპიონობის გარეშეც. სპონსორობა რჩება შემოსავლის ყველაზე მნიშვნელოვან ნაკადად; Mercedes-ი თავის პარტნიორებს შორის თვლის RitzCarlton-ს, Monster Energy-ის სასმელებსა და საათების ბრენდ IWC-ს. ის ასევე მიჰყიდის აღჭურვილობას სხვა გუნდებს, მათ შორის გადაცემათა კოლოფებს Aston Martin-ისთვის. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ვოლფი გამარჯვებისთვის სწრაფვის შენელებას გეგმავს.
„სანამ ჩვენ ვეჯიბრებით ფრონტზე, ვიბრძვით გამარჯვებებისთვის, ვართ ტოპ-გუნდებს შორის, – ამბობს ის. – არავინ უნდა ელოდოს, რომ ყოველ წელს გავიმარჯვებთ“.
ფოტო: ლევონ ბისი Forbes-ისთვის
დატოვე კომენტარი
